ArneWAT IS DE ANTICIPATIEVE HEFFING?
Dit artikel is van toepassing op verzekerd pensioensparen en langetermijnsparen. De belasting op uw pensioenspaarcontract wordt afgehouden op uw 60e verjaardag of op de tiende verjaardag van het contract. Dit laatste geldt voor contracten die onderschreven werden na 54 jaar. Het is een anticipatieve en ook een bevrijdende heffing, wat wil zeggen dat u nadien op deze contracten geen belastingen meer betaalt. Het is de verzekeringsmaatschappij die de anticipatieve heffing automatisch afhoudt en doorstort naar de fiscus. U hoeft hiervoor zelf niets te doen.
HOEVEEL BEDRAAGT DE ANTICIPATIEVE HEFFING?
Sinds 1 januari 2015 is de anticipatieve heffing voor pensioensparen 8 %. Let op: voor langetermijnsparen is de anticipatieve heffing nog 10%.
Pensioenspaarcontracten onderschreven vanaf 1 januari 2015
Sinds 2015 is het normale tarief belastingtarief van een pensioenspaarcontract 8%. Deze 8% wordt in de meeste gevallen anticipatieve afgehouden op de 60e verjaardag van de verzekeringsnemer. In het andere geval is er een gewone taxatie op de tiende verjaardag van het contract (als het contract startte na het 54ste levensjaar).
Pensioenspaarcontracten onderschreven vóór 2015
In dit geval is sinds 2015 het normale tarief belastingtarief van deze pensioenspaarcontracten gedaald naar van 10% naar 8% voor de belastbare basis die gevormd werd met stortingen vanaf 1/1/1993.
Van 2015 tot 2019 betaalde u elk jaar reeds 1 % op de reserve van uw contract per 31 december 2014. Is de anticipatieve taks al geheven op uw 60e verjaardag of op de tiende verjaardag van het contract? Dan hoeft u geen vervroegde inningen van 1 % meer te betalen. In het jaar waarin uw contract anticipatief getaxeerd wordt, is er ook geen vervroegde inning meer. Op uw 60e verjaardag of op de tiende verjaardag van het contract wordt uw contract getaxeerd aan 8 % en worden alle reeds betaalde vervroegde inningen van 1% uit de jaren 2015, 2016, 2017, 2018 en 2019 hiervan afgetrokken.
Voor de volledigheid: indien er nog belastbare basis in het contract zit, gevormd door stortingen van voor 1/1/1993, dan gold daar in oorsprong een taxatie van 16,5% op. In 2012 werd echter op al deze contracten een taks van 6,5% aangerekend, ter spijzing van de schatskist. Hierdoor is volledige belastbare basis sinds begin 2013 10% geworden, later in 2015 teruggebracht naar 2015.
KAN IK DE ANTICIPATIEVE HEFFING BETALEN VIA ZICHTREKENING IN PLAATS VAN VIA AFHOUDING VAN MIJN POLIS?
Neen, dat kan u niet. Deze vraag zou relevant kunnen zijn als uw polis bv. in Tak23 fondsen werd belegd. In dit geval zal de verzekeraar een deel van de fondsen verkopen om de anticipatieve heffing te innen. Misschien verwacht u dat deze fondsen sterk in waarden zouden kunnen stijgen waardoor u liever de taks cash zou willen betalen. Helaas is dit niet mogelijk.
WAT GEBEURT ER NA DE AFHOUDING VAN DE ANTICIPATIEVE HEFFING?
Het is een bevrijdende heffing, wat wil zeggen dat u nadien op deze contracten geen belastingen meer betaalt. De stortingen die u in het contract dus doet na de afhouding van de anticipatieve heffing blijven recht geven op een belastingsvermindering, terwijl de kapitalen die gevormd worden uit deze laatste stortingen toch niet meer belast worden. Blijven storten na de anticipatieve heffing is dus best wel interessant.
WAT ALS U DE PREMIE NOOIT FISCAAL IN MINDERING HEEFT GEBRACHT?
Maakte u geen gebruik van het fiscale voordeel die bij deze verzekering hoort, dan moet uw contract niet getaxeerd worden. U moet zo snel mogelijk (binnen de twee jaar na ten onrechte heffing) een certificaat van de belastingcontroleur (document 276 C1 (B)) aan de verzekeraar bezorgen. Het begrip "nooit" moet u overigens letterlijk nemen. Als u ook maar één premie heeft in mindering gebracht, dan is het opbouwde kapitaal in het contract belastbaar. Het is duidelijk dat deze situatie zo goed als nooit voorvalt.
VERWITTIGT DE VERZEKERAAR MIJ ALS DE ANTICIPATIEVE HEFFING WORDT AFGEHOUDEN?
Ja, via een gewoon schrijven. Als Life Experts van dit schrijven een kopie heeft ontvangen, dan gaan we u in principe een seintje geven via mail. Weet echter dat wij niet van alle briefwisseling die verzekeraars naar klanten sturen een kopie ontvangen, daardoor zullen wij ook niet elke klant pro-actief verwittigen.
WAT ALS IK PAS OP 65-JARIGE LEEFTIJD ONTDEK DAT ER TEN ONRECHTE ANTICIPATIEVE HEFFING OP 60 JAAR WERD AFGEHOUDEN?
Stel dat u de premie nooit fiscaal in mindering bracht. Op 65ste jaar ontvangt u een vereffeningskwijting van de verzekeringsmaatschappij en u stelt daarbij vast dat op 60 jarige leeftijd ten onrechte een anticipatieve heffing werd afgehouden door de verzekeraar. Kan u nog een rechtzetting eisen? Voor de goede orde: dit komt in de praktijk zo goed als nooit voor. De zeldzame ervaring die we hebben op dit vlak leert dat het dan te laat is om de teruggave van de anticipatieve heffing te vragen. In de praktijk heeft een verzekeringsmaatschappij 2 jaar de tijd om taxatie terug te vragen van de fiscus (zie hoger) via een attest (document 276 C1 (B)) dat de belastingscontroleur aan de verzekeringsnemer aflevert.
U hebt van de verzekeraar op 60-jarige leeftijd een gewoon schrijven ontvangen waarbij hij meedeelt dat er anticipatieve heffing wordt afgehouden. Daarbij ook een stand van zaken van de polis en de afgehouden bedragen. Dit wordt beschouwd als een afdoende informatie. Maar stel dat u dit schrijven niet ontvangen hebt? En u argumenteert dat u als verzekeringsnemer daarbij niet afdoende geïnformeerd werd over het fiscale karakter van de polis. Dan nog lijkt ons deze argumentatie moeilijk:
- U hebt bij aanvang een fiscaal contract onderschreven waarvan u verondersteld wordt de eigenschappen te kennen. In de offertes, de voorstellen en de polis wordt duidelijk verwezen naar het fiscale karakter van de door u onderschreven polis.
- De fiscaliteit op einddatum van het pensioensparen is de afgelopen jaren verschillende keren ten gunste gewijzigd. Het valt te verwachten dat bij elk van die gelegenheden de verzekeraar een communicatie heeft gestuurd, eventueel in aanvulling van de jaarlijkse fiche, verwijzend naar het fiscaal karakter van de polis. Doordat de fiscus een aantal voorafhoudingen heeft gedaan op de anticipatieve heffing op 60 jaar, mogen we er zeker van zijn dat in dit schrijven verwezen werd naar de anticipatieve heffing op 60 jaar.
- De fiscaliteit van de premie van het pensioensparen is de afgelopen jaren ook gewijzigd (zie duaal pensioensparen). Ook hierover is er communicatie geweest gelinkt naar uw polisnummer.
- U hebt jaarlijks een stand van zaken van uw polis ontvangen. Uiteraard leest niet iedereen dit nauwgezet na, maar dit betekent wel dat u bijvoorbeeld op 61-jarige leeftijd had kunnen opmerken dat de opgebouwde reserve was afgenomen (of in een uitzonderlijk geval minder sterk is toegenomen).
- U hebt vermoedelijk jaarlijks een premie betaald. In de begindagen van het contract heeft u daarom misschien nog elk jaar op papier een fiscaal attest ontvangen dat dienst deed voor aangifte van de premie in de personenbelasting. Later werden dat attest vervangen door een automatisch vooringevuld bedrag in Tax-on-Web. Dat betekent dat - als u de premie bewust niet in mindering bracht - u of uw accountant deze premie in Tax-on-Web pro-actief terug op nul heeft gezet.
De ervaring leert dat als u niet binnen de 2 jaar na de afhouding reageert op de voorgeschreven wijze, het dan onmogelijk is de anticipatieve heffing te recupereren. Als het in voorkomend geval een troost mag zijn: u hebt op de premie voor het pensioensparen tenminste geen taks betaald.
KAN IK ACHTERAF DE BEREKENING VAN DE HEFFING DOOR DE VERZEKERAAR CONTROLEREN?
Life Experts - en bij uitbreiding vermoedelijk elke verzekeringsbemiddelaar - doet op de afhouding op 60 jaar geen pro-actieve controles. De ervaring leert ook dat er in deze automatische processen zo goed als nooit fouten worden gemaakt. Heb je toch vragen of twijfels, kan je wel bij ons terecht. Zelf controleren is zeker mogelijk, maar niet eenvoudig. Het pijnpunt is dat u moet de stand van zaken van uw contract kennen op de 60ste verjaardag. Op de kapitaalreserve van dit contract (dus zonder de winstdeelname, voor contracten in Tak21) of op de waarde van het contract (in Tak23) houdt u 8% (desgevallend 10% in het geval van langetermijnsparen) af. De vervroegde inningen die reeds gebeurd zijn in de voorafgaande jaren worden in mindering gebracht van deze taxatie en vindt u terug op de afrekening van de verzekeraar. Die afhoudingen kan u nagaan als u de stand van zaken van uw contract (certificaten of rekeninguittreksels) van de voorgaande jaren 2015 tot en met 2019 erbij neemt. Het spreekt vanzelf dat deze berekening controleren geen 5-minute job is.
Laatste update: 18/02/2022